Dramadriehoek & Winnaarsdriehoek
Eén van de bekendste modellen uit de Transactionele Analyse (TA) is de Dramadriehoek. Loopt een gesprek niet helemaal lekker, dan is de kans groot dat je in de dramadriehoek zit.
De dramadriehoek van Karpman omschrijft drie rollen die mensen in de communicatie naar anderen kunnen aannemen:
Slachtoffer: Het slachtoffer stelt zich hulpeloos op en wacht meestal af tot iemand anders (de redder) het probleem voor hem/haar oplost. Het slachtoffer neemt dus geen verantwoordelijkheid en is passief.
Redder: De redder maakt het slachtoffer afhankelijk door de problemen van deze te proberen oplossen. De redder ziet het slachtoffer als hulpbehoevend en doet vaak meer dan nodig of gewenst is.
Aanklager: De aanklager geeft kritiek, beschuldigt en heeft oordelen over het slachtoffer. De aanklager vindt dat het slachtoffer niet deugt en is pas tevreden als deze doet wat de aanklager zegt.
Deze drie rollen versterken elkaar. In een gesprek met een cliënt kan het bijvoorbeeld voorkomen dat deze 'het slachtoffer' gaat uithangen. Het is dan heel verleidelijk om als professional de rol van 'redder' of 'aanklager' aan te nemen. Daarmee is de cliënt echter niet geholpen, omdat deze zich steeds dieper in de rol van 'slachtoffer' zal gaan graven.
Bron: https://www.coachy.nl/de-dramadriehoek/
Het is daarom van belang om uit de dramadriehoek te blijven en in plaats daarvan je te begeven in de winnaarsdriehoek. Ook hierin zijn drie rollen te onderscheiden:
Leerling: Als leerling durf je kwetsbaar te zijn. Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen probleem en uit je gevoelens en behoeftes.
Ondersteuner: Je ondersteunt en coacht de leerling, zodat deze zelf zijn/haar eigen probleem kan oplossen. Je maakt duidelijke afspraken met de ander over wat zijn/haar bijdrage kan zijn. Je doet niet meer of minder dan is afgesproken.
Supporter: De supporter moedigt de leerling aan en deelt gedachtes en gevoelens op zo'n manier zonder daarbij de leerling te kwetsen.
Als sociaal werker is jouw rol die van ondersteuner. Dat betekent dat je de cliënt diens eigen problemen laat oplossen en alleen helpt indien nodig en gewenst.
Bron: https://www.coachy.nl/de-dramadriehoek/