Een slimme thermostaat die zorgt dat het lekker warm is als jij op maandag om 17.00 uur thuis komt. Een zelfrijdende auto die keurig op tijd stopt als er iemand oversteekt. Weet jij hoe dit kan?
Al deze dingen gebeuren, omdat ze gebruik maken van algoritmes. Een algoritme is een code, een wiskundige formule, om een probleem op te lossen. Vaak worden ze gebruikt om sneller informatie te verwerken en ingewikkelde keuzes eenvoudiger te maken. Ook slimme technologie zoals kunstmatige intelligentie wordt door algoritmes mogelijk gemaakt. Algoritmes worden samengesteld door mensen. Degene die een algoritme maakt, bepaalt vooraf wat er in een bepaalde situatie moet gebeuren. Vaak werken deze algoritmes op basis van aannames van de maker. Deze technologie lijkt eerlijker en neutraler, maar is dat ook zo? Technologie is nooit neutraal en dat aannames niet altijd hoeven te kloppen bewijst de toeslagenaffaire bij de belastingdienst wel.
Waarschijnlijk heb je al eens ontdekt dat Bol.com je nog meer boeken uit de “Mees Kees”-serie aanbeveelt dan die ene titel die je onlangs kocht, of dat Google bij jou heel andere resultaten laat zien dan bij je klasgenoot, terwijl jullie allebei toch dezelfde zoekactie deden. Ook hiervan zijn algoritmes de oorzaak. Dit soort algoritmes werken op basis van big data. Big data zijn een grote hoeveelheid gegevens, die we (on)bewust achterlaten op internet. Naast de informatie die je er zelf op zet, wordt door middel van cookies ook onthouden waar je op zoekt, wat je leuk hebt gevonden of wat je onlangs online hebt gekocht. Zogenaamde profiling-algoritmes maken met deze informatie over jou een profiel. Dat profiel wordt gebruikt om te bepalen welke berichten of reclames jij te zien krijgt. Hierdoor kunnen algoritmes van invloed zijn op jouw wereldbeeld. Je krijgt te zien wat volgens hen het beste bij jouw interesses en voorkeuren past wat weer kan leiden tot een filter bubble: je krijgt nog maar weinig berichten te zien die anders zijn dan jouw voorkeur of mening. (Netwerk Mediawjsheid, 2019a)