Skip to Main Content

PABO-Kennisplein

Overzicht van de leergebieden van het primair onderwijs.

Getalbegrip

Getallen helpen je om meer grip te krijgen op de wereld om je heen. Bij het ontwikkelen van het getalbegrip gaat het om het verkennen van de verschillende betekenissen en functies van getallen en het verkennen van de opbouw van getallen en de getalrelaties. (Van Zanten, et.al.) 

Waar denken we dan aan? Bij getallen denken we al snel aan rekenen met sommen, bijv. 5 + 3. Van belang is te beseffen dat die getallen ergens voor staan. De 5 kan gaan over een hoeveelheid van iets, bijv. 5 peren of over lengte 5 meter of over huisnummer 5, etc. Kinderen leren hieraan betekenis geven en omgekeerd. Ze verkennen de wereld door bijv. tellen en leren dat we daar een cijfer en een symbool aan toekennen.  Een rijke leeromgeving is hier onmisbaar, net als vakkennis van de leerkracht. 

Een leerkracht herkent de fases van tellen, kan ondersteunen in de afspraken rondom ons getalstelsel (uitspraak, symbolen, notatie, ..), weet hoe een getal is opgebouwd en kan getallen positioneren. Maar kan ook uitleggen  wat de relaties tussen getallen zijn, zowel kleine als hele grote getallen.

Kortom een interessant terrein om te verkennen. 

Wat is een getal? 

Om begrip te hebben van getallen is het goed om de triple code te begrijpen.

Een getal ontstaat door drie dingen te verbinden: 

  • de echte waarneembare hoeveelheid: O O O O O
  • het bijbehorende woord: vijf (incl. de klank)
  • het bijbehorende teken / cijfer: 5 

Samen vormgen ze het getal vijf. 

Bron: Milikowski, M. (2012). Dyscalculie en rekenproblemen. Boom Bron plaatje: https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Bestand:Triple_code_model.jpg 

Onderbouw

Ros (2016, 26 oktober) schrijft in Didactief over het onderscheid tussen symbolisch en non-symbolisch getalbegrip het volgende: 

'Belangrijk is het onderscheid tussen symbolisch en non-symbolisch getalbegrip. Bij het eerste gaat het bijvoorbeeld om telwoorden en het kennen van de telrij en getalsymbolen. Bij het tweede om het omgaan met aantallen zonder symbolen, bijvoorbeeld begrijpen dat de ene zak snoep groter is dan de andere. Beide vormen zijn belangrijk voor het ontwikkelen van rekenvaardigheid.'

Hoe verhouden zij zich tot elkaar?
'Er is lang gedacht dat de ontwikkeling van rekenvaardigheid begint met non-symbolisch getalbegrip, daarna symbolisch getalbegrip en daarna het echte rekenen. Maar onlangs werd duidelijk dat beide vormen van getalbegrip zich in interactie ontwikkelen en onderling afhankelijk zijn. Vanuit ons onderzoek kunnen we aanvullen dat er ook een wisselwerking is tussen rekenen en getalbegrip: door te rekenen ontwikkelen kinderen ook meer getalbegrip.'

Bron: Ros B., (2014). Leer kleuters tellen. Didactief online. Geraadpleegd op 10 juli 2024 van https://didactiefonline.nl/zoeken?q=leer+kleuters+tellen.

Digilijn rekenen SLO (2021) 

Leerlijnen rekenen gr 1 t/m 6 met getalbegrip als centrale lijn.  Digilijnrekenen.nl biedt een overzicht van doorlopende leerlijnen in groep 1 t/m 6 van het po voor het domein Rekenen uit het Referentiekader. De leerlijnen worden gevisualiseerd in een 'stromenland' met Getalbegrip als centrale lijn (SLO, 2021).

Middenbouw

Literatuur