Skip to Main Content

PABO-Kennisplein

Overzicht van de leergebieden van het primair onderwijs.

Welkom

Welkom bij Taal,  

In alles wat we doen heeft taal een belangrijke rol. Taal is een onderdeel van alle vakken en gedurende de dag heb je als leerkracht talloze kansen om de taalontwikkeling van je leerlingen te stimuleren. 

Hoe doe je dat? 

  • Wees je bij elk vak bewust van het talige aspect. Bekijk of er taalsteun nodig is en of er mogelijkheden zijn voor taaluitdaging en taalverrijking. 

  • Zorg in je lessen dat je je bewust bent van de 7 pijlers van krachtig van taalonderwijs. (hieronder te downloaden)  

  • Wees je bewust van je eigen taalcompetenties en je rol als leerkracht. 

Je vindt hier de belangrijkste didactische modellen met uitleg. In de rechterkolom zie je links naar aanbevolen literatuur en andere bronnen over taal en taalonderwijs in het algemeen. Onder de kopjes in de linkerkolom staat specifieke informatie per domein.  

In de Inhoudslijnen Nederlands (SLO) vind je per domein wat de aanbodsdoelen zijn voor de onderbouw (fase 1: gr 1-2-3) voor de middenbouw (fase 2: gr.4-5-6) en voor de bovenbouw (fase 3: gr 7-8). In de  kennisbasis-pabo lees je wat er verwacht wordt van een startbekwame leerkracht.  

Vanuit de Taalunie is een beschrijving gegeven van de taalcompetente leerkracht. 

Als je bij Avans studeert, heb je toegang tot het tijdschrift Meer Taal daarin vind je over allerlei taaldomeinen inspirerende achtergrondartikelen, praktijkonderzoeken en rijke voorbeelden uit de praktijk. De moeite waard om in te grasduinen en op onderzoek uit te gaan!  

Veel taalplezier! 

  • mondelinge taalvaardigheid (mondelinge taalvaardigheid en luistervaardigheid) 

  • lezen (beginnende geletterdheid, voortgezet technisch lezen, jeugdliteratuur) 

  • schrijven (stellen) 

  • taalbeschouwing en taalverzorging (taalbeschouwing, spelling, woordenschat) 

Didactische onderleggers

Krachtig taalonderwijs, de hele dag!

Hieronder bespreken we één voor één de zeven principes die jouw (taal)onderwijs taalkrachtig maken. De volgorde van de principes is niet toevallig gekozen, ze vloeien logisch uit elkaar voort; maar dat betekent daarom niet dat het eerste principe het belangrijkste zou zijn. Bovendien vertonen de principes samenhang: ze staan niet los van elkaar en overlappen elkaar zelfs gedeeltelijk. 

Taalkrachtig onderwijs, de hele dag: 

  1. stimuleert een positieve talige grondhouding 
  2. is contextrijk
  3. is functioneel
  4. is (inter)actief
  5. geeft ondersteuning
  6. heeft aandacht voor impliciet en expliciet leren
  7. biedt kansen tot reflectie.

1. stimuleert een positieve talige grondhouding. Denk aan:  het aanmoedigen om te experimenteren met taal; fouten maken mag; ruimte voor voldoende spreek- en schrijfdurf tonen; thuistalen en -culturen een plaats bieden in de klas; jouw geloof in het taalleerpotentieel van alle leerlingen en ze daarin uit te dagen. 

2. is contextrijk. Denk aan: aansluiten op de input en interesses van de leerlingen; nieuwe kennis aan bestaande kennis verbinden; voldoende rijk taalaanbod bieden dat je begrijpelijk maakt door parafrasering en visuele ondersteuning. 

3. is functioneel. Denk aan: de les leidt naar een concreet eindresultaat; het is nuttig; het doel is relevant en interessant.

4. is (inter)actief. Denk aan:er is tijd en ruimte voor interactie; stel open vragen, denkvragen, opinievragen; lok interactie uit; er is variatie in werkvormen voor actief en samenwerkend leren.

5. geeft ondersteuning. Denk aan: feedback, feed-up en feedforward geven; differentiëren naar niveau zowel klassikaal als individueel.

6. heeft aandacht voor impliciet en expliciet leren. Denk aan: aandacht voor strategieën en vormaspecten van taal; ruimte voor betekenisonderhandeling tussen leerlingen; modelen van strategie of woordbetekenis; meerdere kansen bieden om nieuwe taal op te pakken (cyclisch werken).

7. biedt kansen tot reflectie. Denk aan: reflecteren op product en proces; bewust maken van het (taal) leren.

Bron: Schiepers, M., et al. (2020). Volop taal. Didactiek Nederlands voor de lagere school. Borgerhof & Lamberigts nv OWL PRESS.

Literatuur

Overige bronnen